Phân tích nến Nhật cơ bản dành cho người mới bắt đầu

Nền tảng cơ bản về phân tích kỹ thuật mà NĐT nào tham gia giao dịch thị trường cổ phiếu cần lưu tâm đó chính là đồ thị nến nhật. 21IPM sẽ giúp Quý NĐT đọc vị biểu đồ nến một cách cơ bản, chính xác và đầy đủ. Hy vọng thông qua bài viết này sẽ phần nào giúp cho hành trình đầu tư của quý vị trở nên dễ dàng hơn.

Thật sự là như vậy, một thanh nến Nhật được tạo nên bở 4 yếu tố, (1) giá mở cửa; (2) giá đóng cửa; (3) giá cao nhất; (4) giá thấp nhất, đơn giản là vậy nhưng những yếu tố này có sức mạnh rất lớn, qua cây nến ta có thể nắm bắt về tâm lý thị trường. Qua phân tích những gì đã xảy ra trước đó, rồi từ đó đem đi giải thích những gì có thể xảy ra tiếp theo.

A.Cấu tạo của nến Nhật

Một biểu đồ nến được cấu tạo bởi hàng nghìn cây nến Nhật khác nhau. Các cây nến Nhật sẽ được hình thành khác nhau tùy theo diễn biến giá và khung thời gian. Ví dụ, trên biểu đồ 15 phút, mỗi cây nến Nhật sẽ được hình thành dựa theo diễn biến giá trong mỗi 15 phút. Tương tự như vậy, trên biểu đồ 1 ngày, mỗi cây nến Nhật sẽ được hình thành dựa theo diễn biến giá trong mỗi phiên giao dịch.

Một nến Nhật gồm có: thân nến và bóng nến. 

• Thân nến được hình thành bởi giá mở cửa và giá đóng cửa, bóng nến được hình thành bởi giá cao nhất và giá thấp nhất. 
• Nến Nhật có hai màu xanh và đỏ. Nến xanh biểu thị cho giá tăng (giá đóng cửa cao hơn giá mở cửa). Nến đỏ biểu thị cho giá giảm (giá đóng cửa thấp hơn giá đóng cửa). 
• 4 mức giá trong một khung thời gian của nến bao gồm toàn bộ phạm vi giá trong khoảng thời gian nhất định mà nến đại diện. Tuy nhiên bất kỳ một bộ phận nào trong số đó đều có thể bị thiếu trong một cây nến nhất định, nhưng khi phân tích nến chúng ta cần đặc biệt chú ý đến yếu tố bóng nến và biên độ thân nến, đây là thứ bộc lộ nhiều nhất về mặt tâm lý thị trường.

B. Phân tích các mô hình nến cụ thể trong giao dịch chứng khoán:

Một số tóm lược chính:

• Thân nến càng dài chứng tỏ sức mua/bán càng mạnh. Thân nến dài cho thấy chênh lệch lớn giữa giá mở cửa và đóng cửa. Điều này chứng tỏ phe mua đang áp đảo phe bán, nếu nến xanh hoặc phe bán đang gây áp lực mạnh nếu nến đỏ.
• Thân nến ngắn cho thấy thị trường đang chững lại, cả 2 phe đều đang lưỡng lự chưa quyết định.
• Bóng nến dài chứng tỏ thị trường đang có sự cạnh tranh giữa 2 phe. Cả 2 phe đều mua bán mạnh khiến giá tăng giảm liên tục. Cần quan tâm đến đỉnh của bóng nến (giá cao nhất/thấp nhất) để đánh giá các mức cản (ngưỡng hỗ trợ, ngưỡng kháng cự).

Các mô hình nến cụ thể:

1.Nến Doji

Trong tiếng Nhật Doji nghĩa là “không thay đổi”, trường hợp này là giá mở cửa và đóng cửa gần như không thay đổi.

Miêu tả: Nến Doji có thân nến nhỏ, gần như không có, bóng nến dài gấp nhiều lần thân nến.

Nến Doji có 3 mô hình thường gặp: Gravestone Joji (bia mộ), Dragonfly Doji (chuồn chuồn), Long legged Doji (chân dài).

1.2 Gravestone Doji

Miêu tả: Doji hình bia mộ với thân nến nhỏ, bóng nến trên dài và không có bóng nến dưới. Nến này chủ yếu xuất hiện ở đỉnh của xu hướng tăng giá.

Ý nghĩa: Gravestone Doji là một dấu hiệu cho thấy giá đã được đẩy lên cao hơn, nhưng không có nhu cầu nên giảm trở lại và đóng cửa gần hoặc ngay tại giá mở cửa.

Phân tích: gravestone doji xuất hiện cho thấy lực bán đã tăng đáng kể. Tuy nhiên sự xuất hiện của chúng không báo hiệu một sự đảo chiều ngay lập tức mà báo hiệu sự su yếu tiềm tàng, tại thời điểm mà hành động giá đang thể hiện.

Nếu cây nến tiếp theo giảm mạnh vượt qua mức kháng cự cho phép tại mức giá đóng cửa của Doji bia mộ, thị trường ngay lập tức sẽ đảo chiều. Đây là thời điểm thuận lợi để nhà đầu tư chốt lời và bán cổ phiếu. Nhà đầu tư cũng nên sử dụng kết hợp Gravestone Doji với các chỉ báo thị trường khác để đo lường sự chắc chắn của những tín hiệu bán.

Nếu chúng ta nhìn thấy 1 cây nến Gravestone Doji, đây có thể được coi là dấu hiệu của sự suy yếu, nhưng nếu xuất hiện 2 nến Gravestone Doji liên tiếp hoặc tương đối gần nhau, điều này đang gia tăng tâm lý giảm giá. Nếu nến Gravestone Doji thứ 3 xuất hiện thì điều này càng củng cố thêm tâm lý giảm giá. Sự xuất hiện của cây nến đầu tiên là tín hiệu để chúng ta chú ý và ghi lại. Sau đó quan sát các nến tiếp theo để tím kiếm sự xác nhận sự suy yếu ban đầu, đồng thời chúng ta cũng xem xét các vùng giá tắc nghẽn trên biểu đồ để tìm kiếm manh mối, nếu giá đang ở vùng đã đảo chiều trước đó, thì đây cũng là 1 tín hiệu mạnh và hơn nữa có thể cung cấp 1 số manh mối về độ mạnh/yếu của mọi sự đảo chiều tiềm năng.

1.3 Dragonfly Doji

Miêu tả: Doji hình dạng chuồn chuồn với cánh dang rộng và phần đuôi dài. Thân nến nhỏ, bóng nến dưới dài.

Ý nghĩa: Trong phiên giá giảm sau đó đảo chiều rồi phục hồi tăng và đóng cửa gần với giá mở cửa, nó là dấu hiệu mạnh lên của thị trường.

Phân tích: dragonfly doji cũng là nến báo hiệu thị trường đảo chiều cho thấy sức mạnh của lực bán đã được hấp thụ đủ để nêm mua áp đảo bên bán, cho phép thị trường hồi phục.
Sức mạnh của cây nến này cũng giống như nến Gravestone Doji ở trên, nếu chúng ta thấy một chuỗi 2 hoặc ba cây nến Dragonfly doji kèm theo khối lượng giao dịch lớn hoặc cực lớn thì đó là thời điểm chúng ta biết chắc chắn mình đang ở trong tình trạng cao trào mua. Sau khi hoàn thành cao trào mua, một hoặc nhiều tín hiệu kiểm định sẽ xuất hiện dưới dạng cây nến búa. Những cây nến này có thể ít rõ nét hơn cây nến đảo chiều xu hướng, có lẽ vì bóng dưới tương đối ngắn. Kiểm định cung được coi là thành công thì khối lượng cần phải thấp và nhiều khả năng sẽ có nhiều hơn 1 lần kiểm định cung xuất hiện.

1.4 Long Legged Doji

Doji “chân dài” có thân nến mảnh và 2 bóng nến trên và dưới rất dài. Long legged doji thể hiện sự do dự của thị trường, giá đạt đến điểm cân bằng giữa tâm lý tăng và giảm, nên chưa quyết định được xu hướng, cần phải theo dõi thêm các nến sau.

2. Nến Spinning Tops

Miêu tả: phần thân nến khá nhỏ (nhưng không nhỏ như Doji), phần bóng nến trên và dưới dài gấp nhiều lần thân nến.

Ý nghĩa: phần bóng nến dài cho thấy có sự biến động giá mạnh trong phiên giao dịch này nhưng giá mở cửa và đóng cửa không chênh lệch nhiều.

Phân tích: phe mua và phe bán cạnh tranh khốc liệt để chiếm lĩnh nhưng kết quả là hòa. Nếu thị trường đang lên mà xuất hiện spinning tops cho thấy người mua đang dừng lại dè chừng và thị trường có thể đảo chiều. Nếu thị trường đang xuống mà xuất hiện spinning tops cho thấy còn ít người bán đang nghỉ ngơi dưỡng sức và có thể có sự đảo chiều. Nếu phe mua hay phe bán buông xuôi ở giai đoạn này sẽ có một sự tăng hay giảm mạnh. Cần theo dõi các nến sau để có cái nhìn chuẩn xác hơn.

3.Nến Marubozu

Marubo dịch nghĩa từ tiếng Nhật nghĩa là hình khối lớn theo quy tắc. Trong đó Bullish Marubozu là nến tăng (màu xanh) và Bearing Marubozu là nến giảm (màu đỏ).

Miêu tả: phần thân nến lớn, gần như không có bóng nến. Giá mở cửa và giá đóng cửa cũng là giá cao nhất và thấp nhất.

Ý nghĩa: lực mua hay lực bán mạnh áp đảo so với phần còn lại.

Phân tích: nến marubozu xanh thể hiện số lượng người mua áp đảo (bullish) dẫn để đẩy giá lên cao. Ngược lại, nếu marubozu đỏ thể hiện số lượng người bán áp đảo (bearish), giá thị trường phải xuống liên tục. Nến marubozu đánh dấu cho xu hướng đi lên hay xuống của thị trường.

4. Nến Hammer và Hanging Man

Hammer (cây búa) và Hanging Man (người treo cổ) là 2 mẫu nến báo hiệu xuất hiện ở 2 vị trí trái ngược nhau.

Miêu tả: nếu có phần bóng dưới dài ít nhất gấp đôi cơ thể, bóng trên có thể không có hoặc rất ngắn. Nến Hammer và Hanging Man có hình dáng giống hệt nhau, và phân biệt bằng vị trí xuất hiện của nó. Nếu cây búa (Hammer) cắm dưới đất thì người treo cổ (Hanging Man) phải treo ở trên trần nhà.

Ý nghĩa: giá cao nhất và giá mở cửa (hoặc mở cửa) bằng nhau, chứng tỏ thị trường sắp có sự đổi chiều.

• Hammer: nến hammer báo hiệu thị trường đã xuống quá đà và đã đến lúc đi lên. Nến hammer xanh nghĩa là giá cao nhất và giá đóng cửa bằng nhau, báo hiệu giá cổ phiếu sẽ tăng mạnh. Nến hammer đỏ nghĩa là giá cao nhất và giá mở cửa bằng nhau, báo hiệu sẽ có sự tăng nhẹ.
• Hanging man: nến hanging man báo hiệu thị trường đã ở đỉnh của một xu hướng lên giá và sẽ có sự đi xuống. Nến hanging man xanh nghĩa là giá cao nhất và giá đóng cửa bằng nhau, báo hiệu giá cổ phiếu sẽ có sự sụt giảm nhẹ. Nến hanging man đỏ nghĩa là giá cao nhất và giá mở cửa bằng nhau, báo hiệu một đợt giảm giá mạnh.

Phân tích:

• Hammer:khi thị trường đang đi xuống với sự áp đảo của phe bán, người bán liên tục đẩy giá xuống nhưng phe mua đã được hỗ trợ và giữ giá bán không xuống thêm nữa.
• Hanging Man: phe mua đang áp đảo đẩy giá lên cao liên tục. Nến Hanging Man xuất hiện với bóng nến dài chứng tỏ phe bán dần chiếm ưu thể để đẩy giá xuống. Hãy nhanh chóng bán cổ phiếu để tránh giá xuống sâu thêm nữa.

5. Nến Inverted Hammer và Shooting Star

Inverted Hammer (búa ngược) xuất hiện ở cùng vị trí với hammer nhưng hình dáng đảo ngược, đầu búa ở dưới và cán búa ở trên. Shooting Star (sao băng) xuất hiện cùng vị trí với Hanging Man nhưng hình dáng đảo ngược.

Miêu tả: nến Inverted Hammer và Shooting Star có phần thân nến ngắn, bóng nến trên dài ít nhất gấp đôi thân nến, bóng nến dưới rất ngắn hoặc không có.

Ý nghĩa: Inverted Hammer và Shooting Star mang tín hiệu đổi chiều của thị trường nhưng không chắn chắn bằng nến Hammer và Hanging Man. Lý do: bóng nến trên dài nhưng giá lại thấp khi đóng cửa chứng tỏ thị trường vẫn còn đang cạnh tranh căng thẳng, cần theo dõi các tín hiệu sau.

Phân tích: 

• Inverted Hammer:thị trường đang có xu hướng xuống và xuất hiện nến Inverted Hammer. Phe mua cố đẩy giá lên cao để trở lại thị trường nhưng phe bán quá đông đã kéo giá đóng cửa xuống thấp hơn giá mở cửa. Ở phiên sau số lượng người bán vẫn áp đảo dẫn đến giá vẫn tiếp tục xuống.
• Shooting Star: thị trường đang lên, bên mua cố đẩy giá lên cao thêm nữa nhưng gặp sự kháng cự của phe bán dẫn đến giá đóng cửa thấp hơn giá mở cửa. Tuy có dấu hiệu đảo chiều của thị trường nhưng ở phiên sau phe bán đã thành công đẩy giá lên dẫn đến thị trường tiếp tục lên sau vài phiên nữa.